Πώς γίνεται εκείνο που ο άνθρωπος θεωρεί διασκέδαση και ψυχαγωγία να στηρίζεται πάνω στο μαρτύριο και τον πόνο, την ταπείνωση και τον εξευτελισμό αισθανόμενων όντων; Γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει με τα τσίρκα, όπως είναι το Medrano, το οποίο πληροφορηθήκαμε, μετά λύπης μας, ότι ξεκινάει παραστάσεις στον Δήμο του Πειραιά, από τις 25 Απριλίου και για δύο μήνες.
Πιστεύουμε ότι είναι καιρός πια να σταματήσουν τέτοιου είδους «διασκεδάσεις» που μειώνουν και απαξιώνουν όχι μόνο τα ζώα, αλλά και τον ανθρώπινο πολιτισμό, για όλους τους παρακάτω λόγους:
Το τσίρκο παρουσιάζει μια εικόνα ψεύτικη και αλλοιωμένη. Πίσω από αυτό το «ωραίο» θέαμα υπάρχει ένας ολόκληρος αθέατος κόσμος βίας και θανάτων. Μια αφανής πλευρά...Η πλευρά της τυραννίας, του πόνου, και το τέλος της ζωής.
Όσο μεγαλύτερη, λαμπερή και «χαρούμενη» η παράσταση, τόσο περισσότερη η θλίψη και το μαρτύριο. Πώς θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά, όταν οι παραστάσεις ενός τσίρκου είναι το αποτέλεσμα μιας ατέλειωτης βίας και κακοποίησης, που ξεκινάει από τη στιγμή που το ζώο πιάνεται αιχμάλωτο, συνεχίζει με τη βάρβαρη «εκπαίδευση» που λυγίζει τη θέληση και το κουράγιο του, και καταλήγει με το εξαθλιωμένο τέλος του;Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το μαρτύριο του ζώου ξεκινάει από τη στιγμή που θα απαχθεί από το φυσικό του περιβάλλον ή που θα γεννηθεί στην αιχμαλωσία. Τα περισσότερα ζώα των τσίρκων προέρχονται από παράνομο εμπόριο ζώων, που παραβιάζει τις διεθνείς συμβάσεις για την προστασία της άγριας ζωής. Για κάθε ζώο που φθάνει σε τσίρκο, άλλα τέσσερα έχουν κατά μέσο όρο πεθάνει κατά το κυνήγι, την αιχμαλωσία ή την αρχική μεταφορά (πληγές, ασφυξία στα κοντέινερ, θερμοπληξία, κρύο, δίψα ή πείνα). Τα ζώα μεταφέρονται διαρκώς από πόλη σε πόλη και ταλαιπωρούνται ώρες ατελείωτες μέσα στα κοντέινερ, άρρωστα, πληγωμένα, εξαθλιωμένα, ενώ αρκετά έχουν – κυριολεκτικά – την τύχη να πεθάνουν κατά τις μετακινήσεις αυτές.
Οι απάνθρωπες μέθοδοι εκπαίδευσης αναγκάζουν τα ζώα να πραγματοποιούν εξευτελιστικά για την φύση τους «νούμερα» στις παραστάσεις. Οι εκπαιδευτές τους για να τους μάθουν τα κόλπα, τα χτυπούν άσχημα, πολλές φορές μέχρι θανάτου. Για να εκπαιδευτούν τα ζώα στις αφύσικες, συχνά επικίνδυνες «ασκήσεις» που τους επιβάλλουν, οι δαμαστές χρησιμοποιούν μεθόδους και αντικείμενα βασανισμού απίστευτης σκληρότητας. Ζώα που δεν υποτάσσονται, σκοτώνονται ή πωλούνται για πειραματόζωα (π.χ. μαϊμούδες).
Την ώρα που κάνει το νούμερό του ένα άγριο ζώο μπορεί να πονάει, αλλά δεν τολμάει να μην το κάνει, αφού ξέρει πολύ καλά τι το περιμένει. Για να αποφεύγονται και τα παραμικρά λάθη, οι τιμωρίες είναι πολύ αυστηρές και είναι αδύνατο το ζώο να μπορέσει να τις ξεχάσει. Μερικά ζώα, όμως, δεν μαθαίνουν ποτέ. Η θέληση τους δεν μπορεί να λυγίσει και τότε πεθαίνουν από τις πληγές τους ή απλώς γιατί αρνούνται να φάνε, επειδή είναι απελπισμένα. Κατά τη μακρά χρονική περίοδο που χρειάζεται για να καμφθεί η θέληση ενός ζώου, του στερούν ακόμη και την τροφή και το νερό.
Αναφέρουμε ενδεικτικά μόνο μερικά παραδείγματα:
- Μια γνωστή μέθοδος για να λυγίσουν τη θέληση μιας τίγρης είναι να τη ξαπλώνουν με κάθε πόδι δεμένο και να της ρίχνουν πάρα πολύ ξύλο. Στην αρχή το ζώο φωνάζει και βρυχάται, ενώ το ξύλο συνεχίζεται μέχρι ν’ αρχίζει το ζώο να χάνει τη δύναμη και το κουράγιο του. Όταν λυγίσει και σπάσει κάθε του αντίσταση, τότε ξεκινάει η εκπαίδευση του.
- Στα άλογα φοράνε σκληρές κάλτσες που τους ματώνουν τα πόδια, για να αναγκάζονται να μάθουν τον «ωραίο» βηματισμό. Για να τα διδάξουν πως να στέκονται όρθια, τραβάνε πάρα πολλές φορές τα χαλινάρια με βία, ώστε να πονέσει το στόμα τους. Για να τους μάθουν να τινάζουν το κεφάλι τους, τα τσιμπάνε με μια βελόνα, ενώ για να τα κάνουν να «γελάσουν», τα τσιμπάνε με τη βελόνα στο πρόσωπο- έτσι, μετά, φτάνει να πλησιάσει κανείς με τη βελόνα και αμέσως αυτά σηκώνουν το πάνω χείλος και δείχνουν τα δόντια τους.- Όταν ένας ελέφαντας σηκώνεται πάνω σ’ ένα μόνο από τα μπροστινά του πόδια για να
πετύχει αυτή την απίθανη για τον όγκο του ισορροπία, εκείνη τη στιγμή όλο το βάρος του στομάχου και των εντέρων τον πιέζει με τρόπο αφύσικο και του προκαλεί πόνο. Τι να κάνει όμως μπρος στη σιδερένια βέργα με την ατσαλένια μύτη και την τεράστια αγκύλη που πληγώνει την προβοσκίδα και τα πόδια του;
- Για να διδάξουν τις λεοπαρδάλεις να κάθονται στα πίσω τους πόδια, τις δένουν με αλυσίδες στις δυο πλευρές του κλουβιού, ενώ ένας άντρας κάθεται μπροστά και τις κεντρίζει με μια βουκέντρα στο λαιμό για πολλή ώρα. Όταν ο θηριοδαμαστής κουραστεί, τον αντικαθιστά ένας άλλος. Στο τέλος, με την παραμικρή κίνηση του ανθρώπου, η λεοπάρδαλη κάθεται στα πίσω της πόδια.
- Το παιχνίδι του θηριοδαμαστή των λιονταριών είναι να υπενθυμίζει διαρκώς στο λιοντάρι τη συνεχή απειλή του θανάτου με χιλιάδες τσιμπήματα, πληγές και χτυπήματα με το μαστίγιο. «Το λιοντάρι βρυχάται διαμαρτυρόμενο, αλλά συνεχίζει την άσκηση του, γιατί δε θέλει να πεθάνει...» λέει στο βιβλίο του Memories-Wild Circus Animal ο Γάλλος θηριοδαμαστής Αλφρέντ Κιέρτ.
- Για τον καλύτερο δε έλεγχο των ζώων, τους χορηγούνται σε μόνιμη βάση ναρκωτικές ουσίες και ψυχοφάρμακα, κάνοντάς τα να γίνουν ναρκομανείς.
Τα ζώα στο τσίρκο ούτε διασκεδάζουν ούτε αντιλαμβάνονται γιατί πρέπει να γίνουν αντικείμενα διασκέδασης. Οι επώδυνες παραστάσεις είναι έξω από τη φύση τους και αποτέλεσμα βασανισμών, τιμωριών, φόβου, εξάντλησης και ταπείνωσης. Το μπαστούνι, το μαστίγιο και η σουβλερή αγκύλη κρυμμένη με κορδέλες είναι απαραίτητα εργαλεία για την υπόταξη και υπακοή τους. Κουνώντας το ραβδί, το ζώο θυμάται και εκτελεί τις εντολές, ενώ το ξύλο πέφτει σωρηδόν.
Με λίγα λόγια, η «εκπαίδευση» του τσίρκου αλλοιώνει τη φύση του ζώου, οι τιμωρίες δεν έχουν όρια ούτε στα παραμικρά λάθη και η αιχμαλωσία για όλη του τη ζωή στα μικρά κλουβιά των οχημάτων μεταφοράς το τρελαίνει. Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, στο τέλος της «σταδιοδρομίας» του καταλήγει να γίνει και πειραματόζωο σε εργαστήριο πειραμάτων...
Πόσο «ψυχαγωγικό» μπορεί να είναι ένα τσίρκο, όταν βλέπουμε αυτά τα απίθανα και υπέροχα πλάσματα που γεννήθηκαν περήφανα κι ελεύθερα, όπως και κάθε άλλο πλάσμα στη γη, να ξεφτιλίζονται και να υποτάσσονται πίσω από κάγκελα, υποχρεωμένα να εκτελούν διαταγές και «νούμερα» που είναι αντίθετα με τη φύση τους; Πιστεύουμε θερμά ότι η διαστρεβλωμένη αυτή εικόνα καλλιεργεί και ενθαρρύνει νοοτροπίες που θεωρούν το ζώο σκλάβο στον ανθρώπινο ζυγό και αντικείμενο «άρτου και θεάματος», και όχι ζωντανό πλάσμα με δικαίωμα στη ζωή, το σεβασμό, την ελευθερία και την αυτοδιάθεση.
Πόσο «εκπαιδευτική» είναι μια παράσταση όταν βλέπουμε ζώα να φυτοζωούν αλυσοδεμένα ή ακινητοποιημένα σε κλούβες, με συμπεριφορά διαταραγμένη και τρελαμένα από τον εγκλεισμό και τα βασανιστήρια;
Η αξία ενός πολιτισμού συνίσταται στο αν εξελίσσεται και αν διατηρεί μόνο όσες παραδόσεις συμβαδίζουν με την αρχή του σεβασμού και της αυτοδιάθεσης της ζωής σε όλες της τις μορφές.
Δεν υπάρχει τίποτα το ηρωικό σε μια πράξη που επιβάλλεται με τη βία και από θέση ισχύος.
Δεν υπάρχει τίποτε το διασκεδαστικό στον βιασμό της φύσης και της ζωής.
Κύριε Δήμαρχε, τα μέλη του ΠΟΦΥΖΩ, δια της παρούσης, διαμαρτυρόμαστε εντόνως και εκφράσουμε τον αποτροπιασμό μας και την αγανάκτησή μας που παρέχεται άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας στο τσίρκο Medrano και κάνουμε έκκληση στην ανθρωπιά, ευσπλαχνία και συμπόνια σας ζητώντας σας να την ανακαλέσετε.
Εμείς από τη μεριά μας δηλώνουμε ότι θα καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να ξεσκεπάσουμε την καμουφλαρισμένη βία του τσίρκου και να διαδώσουμε την αλήθεια στον κόσμο για το τι εστί τσίρκο.
ΤΑ ΖΩΑ ΔΕΝ ΦΤΙΑΧΤΗΚΑΝ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΣ ΔΙΑΣΚΕΔΑΖΟΥΝ ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΑΚΡΟΒΑΤΙΚΑ!
Η ΦΥΣΗ ΤΟΥΣ ΕΙΝΑΙ Η ΖΟΥΓΚΛΑ ΚΑΙ ΟΧΙ Η ΚΛΟΥΒΑ!
ΟΧΙ ΣΤΟ ΤΣΙΡΚΟ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΕΞΕΥΤΕΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ!
ΝΑΙ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΟΙΚΟ-ΦΙΛΟΖΩΙΚΗ ΗΘΙΚΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΖΩΗ!
Για την ΠΟΦΥΖΩ
Μάριζα Χριστοδούλου
Πηγές:
- http://www.youtube.com/watch?v=Fgk4B9KJnpY
- Για τα Δικαιώματα των Ζώων, Κώστας Τσίπηρας, Εκδόσεις «ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ» ΛΙΒΑΝΗ, Αθήνα 1994.
