Με θέμα τη σχέση «Άνθρωποι-Ζώα-Φύση, από τον ανθρωποκεντρισμό στον Οικοβιοκεντρισμό», πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα μια καταπληκτική εκδήλωση για τα δικαιώματα της φύσης και της ζωής, την Τετάρτη, 24 Ιουνίου 2009 στην Ελληνοαμερικανική Ένωση.
Κορυφαίος ομιλητής στην ημερίδα που συνδιοργανώθηκε από τις ΜΚΟ ΠΟ.ΦΥ.ΖΩ και ΣΟΛΩΝ, ήταν ο Tom Regan, ο οποίος θεωρείται ο φιλοσοφικός ηγέτης του κινήματος για τα δικαιώματα των ζώων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχει βραβευθεί με πολλά βραβεία μεταξύ των οποίων και το βραβείο Gandhi για την εξέχουσα συνεισφορά του στο κίνημα το 1986.Την ημερίδα χαιρέτισαν κι εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων. Συγκεκριμένα ο Γραμματέας Περιβάλλοντος της Ν.Δημοκρατίας , κ. Κωτούλας Κώστας, μεταξύ άλλων είπε: «Η σχέση αυτή, Άνθρωποι-Ζώα-Φύση, κεντρίζει το ενδιαφέρον από την πλευρά της φιλοσοφίας. Τι είναι η Ζωή; Ποιες υποχρεώσεις συνεπάγεται η συμμετοχή μας στη Ζωή; Στόχος κάθε δράσης μας πρέπει να είναι η Ζωή γενικά, όχι η δική μας…»
Η κ. Κήκου Όλγα, εκπρόσωπος των Οικολόγων Πράσινων, τοποθετήθηκε ως εξής στα βασικά σημεία: «Το κίνημα βρίσκεται σε εμβρυακό επίπεδο…Υπάρχει μια πατερναλιστική αντίληψη, από την πλευρά της πολιτείας, στην έννοια προστασίας των ζώων…Περιορίζονται στα ζώα συντροφιάς…Υπάρχει μια κατηγοριοποίηση των ζώων ανάλογα με τη φύση τους και τη χρήση τους…Η παρέμβαση εδώ από τους οικολόγους είναι μηδαμινή, διότι την κάνουν οι ομάδες που έχουν άμεση σχέση με τη χρήση των ζώων αυτών (κτηνοτρόφοι, γιατροί, κλπ) και διαμορφώνουν, επομένως, και το νομικό πλαίσιο. Στο θέμα προστασίας του περιβάλλοντος και διαχείρισης του, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις δεν συμπεριλαμβάνουν τα ζώα στο σκοπό της δράσης τους. Υπάρχει μια περιθωριοποίηση ιδεών κι ατόμων που ασχολούνται με θέματα ζώων. Επικρατεί μια ανθρωποκεντρική φιλοσοφία με αποτέλεσμα να έχουμε παραδόσεις, έθιμα, νομικό πλαίσιο που ορίζει το ζώο ως αντικείμενο. Η πρότασή μας είναι ν’ αλλάξει η κοσμοθεωρία! Πώς αλλάζουμε; Από το στάδιο γελιοποίησης να πάμε στο στάδιο διαλόγου και στο στάδιο τελικής αποδοχής μετά από χρόνια…».
Ο κ. Λιβανός Γιάννος, Γραμματέας του τομέα Περιβάλλοντος και Χωροταξίας του ΠΑΣΟΚ, αναφέρθηκε εκτενώς στην ανάγκη να στρέψουμε όλοι μας τη ματιά μας στην Πράσινη Ανάπτυξη.
Ο κ. Αθανασάκης Αρτέμης έκανε μια αξιόλογη τοποθέτηση λέγοντας, μεταξύ άλλων: «Η γη είναι αυτορυθμιζόμενη οντότητα. Το καθετί παίζει κάποιο ρόλο μέσα στο οικοσύστημα…Μπορούμε να αποδώσουμε θεσμικά και νομικά δικαιώματα στα ζώα γιατί υπάρχουν…».
Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το ακροατήριο αντιμετώπισε την τοποθέτηση του Αλέξανδρου Μπέλεση, συντονιστή της ημερίδας και μέλους της ΣΟΛΩΝ: «…η άρνηση του ανθρώπου να αναγνωρίσει δικαιώματα στις άλλες μορφές ζωής πέρα από αυτά που αφορούν αυστηρά την επιβίωσή του, δεν τα αναιρεί! Το θαύμα της ζωής υπερβαίνει τόσο πολύ την ανθρώπινη νόηση ώστε αυτή μόνο να ωφεληθεί έχει από την αποκόμιση μαθημάτων εξελικτικής συμβιωτικότητας, καινοτομίας, πλουραλισμού κλπ από τις διαδικασίες της ζωής. Με άλλα λόγια, ζούμε μέσα σε μια θάλασσα αμέτρητης ποικιλίας και εξαιρετικά ανεπτυγμένων ικανοτήτων προσανατολισμού, όρασης, ακοής, όσφρησης, διαίσθησης, κοινωνικότητας κλπ εξελισσόμενων έμβιων όντων, διαρκώς ολοκληρωνόμενων σε ένα αυτορυθμιζόμενο όλο, τα οποία υπάρχουν είτε εμείς τους δίνουμε σημασία είτε όχι, είναι θαυμαστής ανάπτυξης και έχουν τη δική τους προς το παρόν σχεδόν άγνωστη συμβιωτική πορεία εξέλιξης…»
Εκείνος που κυριολεκτικά κατέπληξε το ακροατήριο, ήταν ο σπουδαίος φιλόσοφος, ηγέτης του κινήματος για τα δικαιώματα των ζώων, Tom Regan. Κεντρικό θέμα στη φιλοσοφία του είναι το κριτήριο του «υποκείμενου μιας ζωής» (subject-of-a-life). Η θεωρία του αναπτύσσεται εκτενώς στα βιβλία του. Κάποια σημεία, όμως, της πρωτοφανούς ενδιαφέροντος κι αποδοχής τοποθέτησής του, είναι: «…Οποιαδήποτε ύπαρξη που διαθέτει ένα σύνθετο νου, συμπεριλαμβανομένης της αυτοαντίληψης, της επιθυμίας, της πεποίθησης, της μνήμης, της πρόθεσης, του κινήτρου, και μιας αίσθησης του μέλλοντος, μεταξύ άλλων ιδιοτήτων, αποτελεί «υποκείμενο ζωής».
…Τόσο τα ανθρώπινα δικαιώματα όσο και τα δικαιώματα των ζώων, επικυρώνονται βάσει ηθικών αρχών. Η σημαντικότερη είναι η δικαιοσύνη, που εξετάζεται μέσω της αρχής σεβασμού…Η δικαιοσύνη είναι το κυρίαρχο καθήκον μας, δηλαδή να μην μεταχειριζόμαστε κάποιο άτομο διαφορετικά απλώς και μόνο επειδή είναι διαφορετικό από εμάς. Είναι ζήτημα δικαιοσύνης, όλα τα υποκείμενα ζωής να έχουν το βασικό ηθικό δικαίωμα του πλήρους σεβασμού, που αναγνωρίζει την έμφυτη αξία τους. Έτσι, το να μεταχειρίζεται κάποιος τις διαφορετικές μορφές ζωής με σεβασμό δεν είναι απλώς θέμα ευγένειας ή συναισθηματικού ενδιαφέροντος, αλλά δικαιοσύνης.
…Τα ανθρώπινα και τα ζωικά δικαιώματα είναι στενά συνδεδεμένα, γιατί βασίζονται ουσιαστικά στις ίδιες ηθικές αρχές.
…Το γεγονός λοιπόν ότι είναι κάποιο άτομο «υποκείμενο ζωής» είναι αρκετό για να του αποδώσουμε την έμφυτη αξία, και ως εκ τούτου ηθικά δικαιώματα, είτε είναι ανθρώπινο ον, είτε μη ανθρώπινο. Το βασικό δικαίωμα που όλοι όσοι κατέχουν έμφυτη αξία έχουν, είναι το δικαίωμα να μην αντιμετωπίζονται ποτέ μόνο ως μέσα για τους σκοπούς άλλων ατόμων. Το να μην μεταχειρίζεται όμως κάποιο άτομο ως μέσο για τους σκοπούς των άλλων συνεπάγεται το δικαίωμα στο σεβασμό, που περιλαμβάνει και το δικαίωμά του στη σωματική του ακεραιότητα και ευζωία…»
Κανένας άνθρωπος δεν μπορεί εύκολα να σκοτώσει κάποιο ζωντανό ον για οποιοδήποτε λόγο, εάν συνειδητοποιήσει ότι αυτό υποφέρει με τον ίδιο τρόπο που υποφέρει κι αυτός. Εάν το κάνει, τότε απλώς δεν μπορεί να ανήκει στο είδος που θέλει να αποκαλείται «άνθρωπος»…
Χριστίνα Μπαλτά-Πούλιου
(Δασκάλα-Μέλος Ζωοφιλικού Σωματείου Ξάνθης)
Πρώτο Μέρος της Ομιλίας του Tom Regan
http://www.solon.org.gr/index.php/filozoia/117-2008-07-31-21-12-28/1161-regan-20-lepta.html
Oμιλίες από την Ημερίδα
Συνέντευξη του Tom Regan στο TVXS
Συνέντευξη του Tom Regan στην Espresso
http://www.espressonews.gr/default.asp?pid=79&la=1&catid=1&artid=1018428&pg=4
